Ái kỷ là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục chứng bệnh ái kỷ

Trong cuộc sống, việc yêu thương và trân trọng giá trị bản thân là vô cùng cần thiết và quan trọng, bởi nó sẽ mang tới cho chúng ta nhiều mặt lợi ích và cảm xúc tích cực. Tuy nhiên, điều đáng nói ở đây là trên thực tế, có không ít người lại yêu bản thân quá mức, đến độ mất đi sự đồng cảm, lòng trắc ẩn và dần sinh ra hội chứng “ái kỷ” lúc nào không hay. 

Chính tính cách này đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc và các mối quan hệ của họ. Vậy ái kỷ là gì? Hãy đọc qua bài viết sau để trang bị thêm kiến thức về sức khỏe nhé!

Ái kỷ là gì? Ái kỷ là một chứng bệnh tâm thần có tên khoa học là Narcissistic Personality Disorder, viết tắt là NPD. Những người mang trong mình căn bệnh này thường có khuynh hướng yêu bản thân một cách thái quá. Họ lúc nào cũng mong muốn được mọi người chú ý, ngưỡng mộ và tôn sùng. 

Tìm hiểu bệnh ái kỷ là gì?

Hiện nay, “ái kỷ” được các chuyên gia đánh giá là một trong những căn bệnh tâm lý đang có chiều hướng gia tăng ở xã hội hiện đại. Mặc dù, chứng bệnh này không gây tổn hại đến tính mạng. Nhưng nó có thể làm ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống, lẫn hiệu quả công việc của người bệnh. Đồng thời, nó khiến cho các mối quan hệ dễ xảy ra xung đột, mâu thuẫn và khó có sự tiến triển tốt đẹp như ý muốn.

Vậy ái kỷ là gì? Thật ra, “ái kỷ” là tên của một căn bệnh tâm thần viết đầy đủ là “Hội chứng rối loạn nhân cách ái kỷ”. Trong tiếng Anh, nó có tên khoa học là Narcissistic Personality Disorder (NPD), hay còn gọi là Narcissism. Theo đó, những người mắc phải chứng bệnh NPD thường yêu thương và ngưỡng mộ bản thân thái quá. Họ luôn khao khát nhận được sự mến mộ, tôn sùng từ mọi người xung quanh. Nhưng họ lại không biết tôn trọng, thấu hiểu và đồng cảm với người khác, nên hiếm người nào nảy sinh cảm tình và có thiện cảm với họ. 

Theo như số liệu thống kê từ các cuộc khảo sát thực tế cho thấy, đối tượng mắc chứng rối loạn nhân cách ái kỷ chủ yếu là nam giới, nhất là các chàng trai đang trong độ tuổi thanh thiếu niên. Đa số những người mắc chứng bệnh này thường có bản tính ích kỷ, kiêu ngạo, phách lối, họ lúc nào cũng muốn đứng trên người khác và không bao giờ chịu nhường nhịn, hay thấu hiểu cho bất cứ ai. Chính sự kiêu căng và tự phụ của họ, đã gây ra nhiều mâu thuẫn và xung đột cho các mối quan hệ trong gia đình, lẫn bên ngoài xã hội.  

Những biểu hiện của người mắc bệnh ái kỷ

Thực chất, “ái kỷ” là một biến chứng trở nặng của tính ích kỷ, và tự kiêu của con người. Tuy nhiên, đa số những người mang bệnh lý này đều có cái tôi và lòng từ ái rất cao, nên không phải ai cũng biết bản thân đang bị rối loạn nhân cách ái kỷ. Vậy nên, nếu bạn muốn nhận biết người mắc bệnh NPD, để kịp thời khuyên nhủ và giúp họ tìm giải pháp chữa trị, thì bạn có thể dựa vào những triệu chứng sau đây:  

– Coi bản thân là “cái rốn” giữa vũ trụ: Hầu hết những người mắc bệnh ái kỷ đều đặt bản thân lên trên hàng đầu và chẳng màng quan tâm đến sự hiện diện của người khác. Họ luôn cho rằng mình sở hữu nhiều tài năng vượt trội, nên xứng đáng có được sự ngưỡng mộ và kính trọng từ mọi người. Đồng thời, họ thường khoác lác và  thổi phồng mọi năng lực, thành tựu, nhằm đánh bóng tên tuổi cho chính mình. 

– Muốn người khác ngưỡng mộ mình: Người bị NPD rất tự cao tự đại, họ luôn khao khát được mọi người công nhận, mến mộ và tôn sùng như người nắm giữ quyền lực tối cao. Khi không nhận được sự tán thưởng và tung hô như ý muốn, họ sẽ nhanh chóng trở mặt và tỏ ra cáu gắt, tức giận.

– Thích ảo tưởng: Người mắc bệnh NPD thường ảo tưởng về những thứ vượt xa những gì họ đang có. Họ luôn coi bản thân là người hoàn hảo về mọi mặt, nên cần nhận được sự đối đãi đặc biệt từ người khác. Họ không bao giờ chấp nhận hiện thực mà chỉ thích sống trong một thế giới chứa đầy ảo mộng và không ngừng suy nghĩ về những quyền lực, thành tựu không có thật.

– Ghét bị phê bình: Nhìn bề ngoài, người ái kỷ trong có vẻ đanh đá, chanh chua và kiêu ngạo. Nhưng bên trong nội tâm của họ lại rất nhạy cảm và yếu đuối. Chỉ vài lời phê phán, chỉ trích hay đánh giá thấp về họ thôi, cũng khiến họ cảm thấy bị tổn thương nghiêm trọng. Lúc này, họ thường bảo vệ bản thân và lòng tự trọng bằng cách tỏ ra hung hăng, giận dữ, thậm chí là công kích lại những người đối nghịch với họ. 

– Tính cách ích kỷ: Những người mắc chứng NPD không chỉ có bản tính ích kỷ, hẹp hòi, kiêu căng, tự phụ, mà còn sống rất thực dụng và tâm cơ. Họ xem người khác giống như “quân cờ” để họ mặc sức lợi dụng, chứ họ hoàn toàn không thèm để ý đến cảm nhận và suy nghĩ của đối phương. Vì thế, các mối quan hệ của họ thường chất chứa đầy rẫy sự tiêu cực, độc hại và khó duy trì lâu dài. 

– Thích thao túng tâm lý: Người mang chứng bệnh ái kỷ rất giỏi nắm bắt và thao túng tâm lý người khác. Họ luôn bày ra đủ chiêu trò để có thể kiểm soát và điều khiển tâm trí của đối phương, nhằm mục đích trục lợi và thỏa mãn những nhu cầu ích kỷ của chính mình. Khi đối phương hết giá trị lợi dụng, họ sẽ không ngần ngại ruồng bỏ và tìm kiếm đối tượng khác. 

Nguyên nhân nào gây ra bệnh ái kỷ?

Tính đến thời điểm hiện tại, các chuyên gia tâm lý vẫn chưa thể tìm ra nguyên nhân chính xác dẫn đến căn bệnh ái kỷ. Tuy nhiên, một số cuộc nghiên cứu khoa học đã đưa ra giả thuyết cho rằng, việc một người mắc phải chứng bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ có thể xuất phát từ hai yếu tố chủ chốt là gen di truyền và môi trường sống. Nói cụ thể hơn, trong một gia đình, nếu như ông bà, hoặc cha mẹ đã từng mắc các chứng rối loạn tâm thần. Thì khả năng cao bệnh lý này sẽ di truyền sang thế hệ con cháu.

Bên cạnh đó, môi trường sinh hoạt và cách thức giáo dục từ người lớn cũng ảnh hưởng rất lớn đến nhận thức, nhân cách và hành vi của đứa trẻ. Tức là, khi một người ngay từ nhỏ luôn được cha mẹ yêu thương, cưng chiều và khen ngợi hết mực. 

Hoặc sống trong một gia đình không trọn vẹn, thường xuyên hứng chịu sự tra tấn về mặt tinh thần, lẫn thể xác và không được giáo dục tử tế. Thì khi trưởng thành, họ thường có xu hướng hình thành nên tính cách ái kỷ. Đây chính là cách thức họ tự yêu thương bản thân và bảo vệ lòng tự trọng của chính mình. 

Làm cách nào để chữa trị bệnh ái kỷ?

Ái kỷ không đơn giản chỉ là một chứng bệnh thông thường, mà nó gần như đã trở thành một loại tính cách và thói quen ăn sâu vào máu của con người. Vì thế, người bệnh muốn loại bỏ hoàn toàn tính cách tiêu cực này, thì cần phải tìm đến sự trợ giúp từ các chuyên gia tâm lý. Sau đây là một số phương pháp trị liệu phổ biến mà người bệnh nên tham khảo và áp dụng:

Liệu pháp tâm lý cá nhân (Psychotherapy)

Liệu pháp tâm lý là một phương pháp được sử dụng phổ biến trong việc chữa trị chứng bệnh ái kỷ. Với phương pháp này, người bệnh sẽ được trò chuyện và trao đổi với chuyên gia tâm lý về các vấn đề xoay quanh đời sống cá nhân. Tất cả các buổi tham vấn đều thực hiện trong một không gian riêng tư, kín đáo, đảm bảo sự an toàn và bảo mật mọi thông tin cho người bệnh. 

Trong quá trình trị liệu, người bệnh không chỉ nhận được nhiều lời khuyên hữu ích từ phía bác sĩ. Mà còn học được cách chấp nhận, tôn trọng những giá trị đích thực thay vì chỉ chú trọng vào sự hào nhoáng và ảo mộng phi thực tế. Nhờ vào đó, họ sẽ dần hình thành nên những suy nghĩ tích cực và sống cởi mở hơn với mọi người. 

Phương pháp nhận thức hành vi

Liệu pháp nhận thức hành vi là một phương pháp trị liệu tâm lý phù hợp với những người mắc chứng bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ ở mức độ nặng. Khi điều trị bằng phương pháp này, người bệnh sẽ nhận diện ra những hành vi và suy nghĩ tiêu cực của mình, để kịp thời điều chỉnh và phát triển bản thân theo chiều hướng lành mạnh hơn. Qua đó, không chỉ giúp người bệnh loại bỏ được những tính cách, thói quen độc hại. Mà còn mang lại cho họ một góc nhìn tích cực về cuộc sống và giá trị của con người. 

Uống thuốc chống trầm cảm

Xuyên suốt quá trình điều trị bệnh ái kỷ, người bệnh thường gặp phải một vài triệu chứng khác liên quan đến tâm lý như trầm cảm, hay lo âu, căng thẳng quá độ. Đối với những trường hợp này, bác sĩ sẽ cân nhắc hiện trạng bệnh tình và có thể cho bệnh nhân sử dụng thêm thuốc chống trầm cảm. 

Đây là một loại thuốc có công dụng ổn định tâm trạng, cảm xúc, và đẩy lùi bớt chứng trầm cảm, lo lắng tột độ. Tuy nhiên, nó chỉ là một giải pháp phụ đi kèm, chứ hoàn toàn không có khả năng điều trị dứt điểm bệnh ái kỷ. 

Nói chung, hội chứng rối loạn nhân cách ái kỷ là căn bệnh tâm lý hết sức phức tạp, nó tác động trực tiếp đến nhận thức, hành vi, và lối sống của con người. Vì vậy, Love18 hy vọng rằng, sau khi đọc qua những thông tin trên đây, bạn đã hiểu tường tận về bệnh ái kỷ là gì. Thông qua đó, có thể giúp bạn sớm nhận diện và tìm ra giải pháp chữa trị bệnh lý này.